Investeringen

Vervangingsinvesteringen houden de bestaande kwaliteit en functionaliteit van het gemeentelijk eigendom op peil. Hierbij valt te denken aan renovatie, levensduurverlengend groot onderhoud en herbouw.

De toelichting vindt u bij de paragraaf per programma.

Er is sprake van een uitbreidingsinvestering indien als gevolg van de investering het volume of de kwaliteit van het gemeentelijk eigendom, dit is de kapitaalgoederenvoorraad, toeneemt. Uitbreidingsinvesteringen worden gedaan ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of expansie van de huidige activiteiten.
Wij maken onderscheid tussen twee categorieën uitbreidingsinvesteringen:

Uitbreidingsinvesteringen categorie A
Categorie A betreft investeringen waarover al eerder besluitvorming heeft plaatsgevonden of waarvan wij vinden dat geen verdere besluitvorming vereist is aangezien het project past binnen al eerder vastgesteld beleid zoals bijvoorbeeld een meerjarenplanning.

De toelichting vindt u bij de paragraaf per programma.

Uitbreidingsinvesteringen categorie B
Categorie B betreft investeringen waarover wij uw gemeenteraad nog verder willen informeren via een raadsvoordracht alvorens wij met het project van start gaan. De benodigde middelen worden nog niet geautoriseerd bij de programmabegroting. Wij wachten met de inzet van deze middelen tot uw gemeenteraad heeft ingestemd met de betreffende raadsvoordracht.

De toelichting vindt u bij de paragraaf per programma.

Het programma Stedelijke Ontwikkeling omvat:

• Stationsgebied (niet van toepassing voor de Jaarstukken 2020)
• Leidsche Rijn
• Utrecht overig

De investeringen in het Stationsgebied en Leidsche Rijn zijn separaat opgenomen. De overige investeringen zijn opgenomen bij het betreffende programma waaronder de investering valt. Bijvoorbeeld scholen in Leidsche Rijn zijn ingedeeld bij het programma Onderwijs.

Algemene informatie
Soort investeringen: Uitbreidingsinvesteringen met een economische nut

Uitbreidingsinvesteringen

De parkeergarage Berlijnplein is in december 2020 technisch opgeleverd, maar er vinden nog aanvullende werkzaamheden plaats waardoor het gebouw nog niet volledig in exploitatie genomen kan worden.

Algemene informatie
Onderstaande investeringen maken deel uit van het programma Bereikbaarheid

Soort investeringen: Investeringen met een maatschappelijk nut. Een uitzondering hierop vormen parkeergarages en fietsenstallingen. Deze laatste twee hebben een economisch nut.

Vervangingsinvesteringen
Er zijn geen vervangingsinvesteringen in 2020.

Uitbreidingsinvesteringen categorie A

Toelichting
Een specificatie van de onderliggende projecten is opgenomen in de Investeringsstaat Bereikbaarheid.
Het investeringsprogramma Bereikbaarheid betreft een meerjarenprogramma, dat wij jaarlijks gelijktijdig met de voorjaarsnota ter vaststelling aanbieden. In eerdere jaren heeft u voor projecten binnen de deelprogramma's fiets, Openbaar Vervoer, auto, P+R, parkeren, mobiliteits- en verkeersmanagement, verkeersveiligheid en wijken en Maatregelen aanpak Luchtkwaliteit kredieten beschikbaar gesteld. Autorisatie vragen we voor de start van het project. Voorbereiding en uitvoering van projecten kunnen meerdere jaren bestrijken. De realisatie per jaar kan afwijken van de begrote jaarplanning. Dit lichten we toe in het jaarverslag bij het programma Bereikbaarheid. In de bestuursrapportages rapporteren wij daarnaast over de voortgang van de grote projecten.

De wijzigingen in autorisatie in 2020 zijn gebaseerd op de bijsturingsvoorstellen investeringen uit de eerste bestuursrapportage 2020 (en zijn toegelicht in het MeerJaren Perspectief Ruimte 2020). Hierin is een bedrag van 10,923 miljoen euro opgenomen voor bijsturingsvoorstellen voor investeringen bereikbaarheid.
Naast dit bedrag zijn in 2020 via aparte raadsbesluiten kredieten beschikbaar gesteld voor de aanpassing van het voorrangsplein ’t Goylaan (1,2 miljoen euro),voor de aanleg van het tijdelijke P&R terrein Papendorp (1,213 miljoen euro) en de herinrichting van de Kanaalstraat Damstraat (7,9 miljoen euro, waarvan 0,4 miljoen euro bijdragen vanuit andere programma’s).

Uitbreidingsinvesteringen categorie B

Toelichting
Alle kredieten die onder categorie B zijn opgenomen leggen wij nog via een apart raadsvoorstel voor. Op het moment dat de kredieten voor deze investeringen zijn vrij gegeven verschuiven ze naar categorie A.

Voor de Westelijke Stadsboulevard is een budget van 36,420 miljoen euro beschikbaar na besluitvorming over de eerste bestuursrapportage 2020. Van dit beschikbare budget is tot en met de programmabegroting 2020 een bedrag 6,1 miljoen euro vrij gegeven (en opgenomen bij categorie A) Het resterende bedrag van 30,320 miljoen euro is in de investeringsstaat opgenomen onder categorie B.

Voor de Noordelijke Randweg Utrecht zijn de bijdragen van de provincie en het rijk in 2020 geïndexeerd met respectievelijk een bedrag van 11,301 miljoen en 1,6 miljoen euro. In de eerste bestuursrapportage 2020 is dit bedrag toegevoegd aan het beschikbare budget onder categorie B. Het totaal beschikbare budget voor de Noordelijke Randweg Utrecht komt hiermee op 230,1 miljoen euro. Van dit budget is een 45,1 miljoen euro geautoriseerd en daarom opgenomen onder categorie A. Het resterende bedrag van 184,9 miljoen euro staat onder categorie B.

In het coalitieakkoord 'Ruimte voor iedereen' is een structureel bedrag van 1,1 miljoen euro per jaar opgenomen voor de kapitaallasten investeringen in de Kanaalstraat en Amsterdamse Straatweg. De omvang van het krediet dat hierbij beschikbaar was bedroeg 11,5 miljoen euro. Bij de eerste bestuursrapportage 2020 is dit, gezien de ruimte binnen de beschikbare kapitaallasten van 1,1 miljoen euro, verhoogd met een aanvullend krediet van 1,5 miljoen euro voor de uitvoering van de Kanaalstraat Damstraat. Via een raadsvoorstel is het bedrag van 7,5 miljoen euro dat gereserveerd stond bij categorie B, samen met de bijdrage van 0,4 miljoen euro vanuit andere programma's voor de Kanaalstraat Damstraat vrij gegeven. Hiermee is het totale beschikbare krediet voor de Kanaalstraat Damstraat in de investeringsstaat nu opgenomen bij categorie A. Het resterende bedrag van 5,5 miljoen euro op categorie B is bestemd voor de uitvoering van het project Amsterdamse Straatweg.

Snelkoppeling naar het programma Openbare ruimte en Groen

Soort investeringen: Vervangingsinvesteringen met een maatschappelijk nut. Een uitzondering hierop vormen de rioleringen en begraafplaatsen; deze laatste twee hebben een economisch nut.

Algemene informatie
De vervangingsinvesteringen hierna maken deel uit van het programma Openbare ruimte en Groen, subdoelstelling 1.1 De openbare ruimte is heel, veilig en functioneel.
De uitbreidingsinvesteringen maken deel uit van het programma Openbare ruimte en Groen, subdoelstelling Openbare ruimte en Groen exclusief rioleringen.

Vervangingsinvesteringen

Toelichting
Naar aanleiding van een onderzoek door Rijkswaterstaat naar de brandwerendheid van de Stadsbaantunnel is gebleken dat er aanvullende maatregelen dienen te worden genomen om de
brandwerendheid van de Stadsbaantunnel op peil te brengen. De werkzaamheden zijn in 2020 uitgevoerd.

Om de openbare ruimte goed te beheren en het achterstallig onderhoud weg te werken is het volgende werk verzet:
Bomen

• In dertien straten hebben we slechte bomen vervangen door nieuwe bomen.
• Bewonersparticipatie voor het plaatsen van nieuwe boomsoorten.
• In 21 straten hebben we de groeiomstandigheden van slecht groeiende bomen verbeterd, om ze voor de toekomst te behouden.
• In vergelijking met voorgaande jaren worden minder bomen vervangen, maar passen we meer groeiplaatsverbetering toe om bomen langer te kunnen behouden.

Civiele constructies

• Twee van de vier bruggen in Lunetten zijn in 2020 vervangen. De overige twee bruggen worden in 2021 opgeleverd als gevolg van technische complicaties.
• Werkzaamheden aan de Prins Clausbrug en Van Asch van Wijckbrug zijn opgestart en lopen door tot in 2021.
• De omvang van het onderhoud aan de Spinozabrug is in 2020 uitgebreid met werktuigbouwkundige werkzaamheden. In 2021 volgt afronding van werkzaamheden.

Wegen

• Omvangrijke werkzaamheden aan de Oudwijkerdwarsstraat, Hindesteinlaan en de Veldhuizerweg zijn voltooid. We voeren onderhoud aan wegen door de gehele stad uit.
• Als gevolg van de coronamaatregelen zijn in 2020 werkzaamheden aan hoofdwegen naar voren gehaald, zoals de rotonde Laagraven.
• Werkzaamheden aan de Vleutensebaan, Eisenhowerlaan, Rio Brancodreef zijn vertraagd als gevolg van de wens ‘werk met werk’ te realiseren en in de Zeeheldenbuurt zijn door de coronamaatregelen de werkzaamheden later gestart en doorgeschoven naar 2021.

Openbare verlichting

• In 2020 zijn 100 afgekeurde lichtmasten (van de 60.000 lichtmasten) en 1.362 armaturen vervangen met moderne LEDverlichting.
• Er is ongeveer twintig kilometer (van in totaal 1.600 kilometer) aan verouderde kabels vervangen.
• Er zijn 32 voedingskasten (van de +/- 600 voedingskasten) vernieuwd zodat we de verlichting in- en uit kunnen schakelen op het moment dat het nodig is.

Verkeersregelinstallaties

• In 2020 hebben we op vijf locaties de verkeersregelinstallaties vervangen door exemplaren met zuinige ledverlichting.

Het uitbreiden van het glasvezelnetwerk voor de verkeersregelinstallaties heeft vertraging opgelopen als gevolg van de wens en mogelijkheid deze samen met andere projecten in 2021 uit te kunnen voeren.

Toelichting
Op basis van een herijking heeft uw Raad bij de Voorjaarsnota 2017 besloten 12,0 miljoen euro extra beschikbaar te stellen ten opzichte van het oorspronkelijke budget van 35,6 miljoen euro van het project Wal- en kluismuren, in totaal 47,6 miljoen euro.

Helaas is gebleken dat de beschikbare financiële middelen voor het project Wal- en kluismuren (WKM) ontoereikend zijn om het werk te kunnen voltooien, zie raadsbrief van 10 mei 2019. Een extern adviesbureau, AnteaGroup, heeft de opdracht gekregen een realistische inschatting te maken van wat nodig is om de werkzaamheden voor WKM af te ronden, zie raadsbrief 25 juni 2019. Anticiperend op het externe onderzoek is er een extra investering van 5 miljoen euro beschikbaar gesteld bij de VJN 2019.

Met de raadsbrief van 28 november 2019 is de rapportage van het onderzoek, uitgevoerd door AnteaGroup, aangeboden. Antea geeft een grote bandbreedte aan voor de kosten van de resterende werkzaamheden aan de wal- en kluismuren. Om meer zicht te krijgen op het resterende werk en de nog te maken afwegingen rondom de bouwmethode die moet worden toegepast of de onbekende staat van de aangrenzende panden is, op advies van Antea, een herziening nodig die medio 2021 zal zijn afgerond. Het project Wal- en Kluismuren wordt vanaf 2020 herzien binnen de bredere programmatische aanpak van het programma werven.

De opgaven op wal- en kluismuren, werfkelders en weren te zwaar verkeer vraagt om een integrale, programmatische aanpak. In de raadsbrief van 20 december 2019 is aangekondigd dat in april 2020 een samenhangend plan van aanpak wordt gepresenteerd op de vier onderwerpen:

1. Herziening project wal- en kluismuren
2. Inspectie werfkelders
3. Weren te zwaar verkeer
4. Consequenties van de complexe en soms niet te achterhalen eigendomsverhoudingen.

Op 9 juli 2020 heeft u het Plan van Aanpak Programma Wervengebied aangenomen. In dit Plan van Aanpak en het raadsvoorstel wordt een samenhangende programmatische aanpak aangekondigd. Daarnaast wordt voorgesteld om het doel van de beschikbare budgetten van Wal- en kluismuren
(rak 1 – 21) te verbreden voor de uitvoering van de 1e fase van de programmatische aanpak in het Plan van Aanpak Wervengebied. Het project Wal- en Kluismuren wordt vanaf 2020 herzien binnen de bredere programmatische aanpak van het programma Wervengebied.

Bij de Voorjaarsnota 2018 zijn de verwachte kosten van het tweede gedeelte (rak 22) in kaart gebracht. Deze raming komt uit op een bedrag 15,0 miljoen euro. Rak 22 wordt eveneens meegenomen binnen het programma Wervengebied.

Uitbreidingsinvesteringen categorie A

De investeringen ten aanzien van ondergrondse containers in 2020 zijn achter gebleven wegens vertraging van het project Het Nieuwe Inzamelen.

Algemene informatie
De investeringen hierna maken deel uit van het programma Openbare Ruimte en Groen, subdoelstelling 1.2 Het afval- en hemelwater wordt veilig en milieuvriendelijk afgevoerd en de waterkwaliteit is goed.

Soort investeringen: Rioleringen zijn investeringen met een economisch nut

Vervangingsinvesteringen

Toelichting
Het geplande investeringsprogramma had in 2020 een omvang van 17,3 miljoen euro exclusief BTW. De doelstelling was minimaal 5,7 kilometer riolering te vervangen. Om dit daadwerkelijk te realiseren hebben we voor 2020 6,6 kilometer rioolvervanging en -verbetering geprogrammeerd. Daarnaast was nog 0,8 kilometer rioolvervanging doorgeschoven vanuit 2019 naar 2020. Van al het werk was eind 2020 2,1 kilometer volledig uitgevoerd, 1,2 kilometer in uitvoering en 3,3 kilometer aanbesteed. Het aanbestede werk wordt uitgevoerd in 2021. 0,8 kilometer is doorgeschoven naar 2021 en 2022. Hiermee is ondanks de coronacrisis de vertraging in de uitvoering beperkt gebleven.

Algemene informatie
De investeringen hierna maken deel uit van het programma Onderwijs
Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut

Binnen Onderwijshuisvesting is in 2020 een methodiekwijziging doorgevoerd. Deze methodiekwijziging is bij de 1e Bestuursrapportage 2020 in paragraaf 3.2 bijsturingsvoorstellen toegelicht. Deze wijziging houdt in dat alleen autorisatie wordt aangevraagd voor investeringen die in het begrotingsjaar starten. Hiermee sluiten we beter aan op de gemeentebrede systematiek. Deze methodiekwijziging heeft als consequentie dat de kolom 'Actuele begroting t/m 2020' lager is dan de som van de kolommen 'Geautoriseerd tot 2020' en 'Programmabegroting 2020'.

De nog te realiseren uitgaven (zie kolom ‘Restant ultimo 2020’) is het verschil tussen het geautoriseerde bedrag en de gerealiseerde uitgaven. Voor investeringen wordt in één keer het gehele investeringskrediet geautoriseerd. Een investering kent over het algemeen de volgende standaard verdeling: jaar 1 voorbereiding (5% van het budget), jaar 2 voorbereiding ( 5% van het budget), jaar 3 (45% van het budget) en jaar 4 (45% van het budget). In het eerste jaar wordt dus altijd 100% van het bouwbudget geautoriseerd, terwijl maar 5% daadwerkelijk wordt uitgegeven. Autorisatie van het totale bouwbudget is nodig, omdat de school een beschikking krijgt in het eerste jaar waarin het totale bouwbudget wordt toegekend. Een bouwproject kan immers niet na 5% van de uitvoering gestopt worden.

In de investeringsstaat bij de jaarstukken 2020 is te zien dat de gemeente t/m jaar 2020 minder heeft besteed dan gepland. Met name in de periode 2016 t/m 2019 was sprake van onderbesteding. In 2020 heeft de gemeente echter een realisatiepercentage van 115%. Er is dus meer geïnvesteerd dan gepland. Daarmee maken we een inhaalslag op de periode 2016 t/m 2019. De inhaalslag moet echter groter om de achterstanden in te lopen. Daar wordt in 2021 en verder aan gewerkt.

Vervangingsinvesteringen

Uitbreidingsinvesteringen

Voor een nadere toelichting op deze investeringen verwijzen wij naar het Programma Onderwijs (1.1 Adequate Onderwijshuisvesting).

Uitbreidingsinvesteringen categorie A

Toelichting
Vanuit de ambitie om de bestaande nachtopvang om te vormen naar een opvang die 24-uur toegankelijk
is voor bezoekers, wordt conform besluit bij de 1e Bestuursrapportage 2019, geïnvesteerd in twee locaties: De Sleep Inn aan het Jansveld en de NOiZ (nachtopvang in zelfbeheer) aan de Keulsekade. Dit project is in 2020 met de 1e Bestuursrapportage overgegaan naar programma Utrechts Vastgoed. Het project Speeltuin Hoge Weide is in 2020 afgerond (zie bij Af te sluiten investeringen Samenleven en Sport).

Algemene informatie
De investeringen hierna maken deel uit van het programma Cultuur.

Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Uitbreidingsinvesteringen categorie A

Toelichting
De Machinerie
Dit betreft een investeringsbijdrage aan stichting De Machinerie ten behoeve van de inrichting van het pand als plek voor presentatie, verbinding, ontplooiing en innovatie van film en beeldcultuur waartoe de gemeenteraad op 9 juli 2019 heeft besloten (voorstel 11.765) .

Het raadsvoorstel was een voorwaardelijk besluit, een aantal zaken moest nog uitgewerkt worden zoals de juridische constructie, de vergunning en het vastleggen van de prestatieafspraken. Vanwege Corona heeft dit proces wat vertraging opgelopen. De verwachting is dat in 2021 aan alle voorwaarden kan worden voldaan waarna de investeringsbijdrage beschikbaar wordt gesteld. De oplevering van De Machinerie staat gepland voor 2022.

Algemene informatie

De investeringen hierna maken deel uit van het programma Sport

Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Vervangingsinvesteringen

Van het totaal geautoriseerde budget van 19,129 miljoen euro is er tot en met 2020 8,953 miljoen euro uitgegeven. Dit bedrag betreft deels nog lopende investeringen (1,436 miljoen euro) en deels in 2020 opgeleverde en administratief afgesloten projecten (7,517 miljoen euro).

Uitbreidingsinvesteringen Categorie A

Van het totaal geautoriseerde budget voor uitbreidingsinvesteringen van 14,650 miljoen euro is tot en met 2020 3,140 miljoen euro gerealiseerd. Dit bedrag betreft deels nog lopende investeringen (2,715 miljoen euro) en deels in 2020 opgeleverde en administratief afgesloten projecten (0,425 miljoen euro).

Uitbreidingsinvesteringen categorie B

Algemene informatie
De investeringen hierna maken deel uit van het programma Vastgoed

Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Vervangingsinvesteringen

Toelichting
Bij de programmabegroting 2020 is een totaal bedrag van 147,236 miljoen euro geautoriseerd voor vervangingsinvesteringen. Bij de Jaarstukken 2019 zijn daarna diverse vervangingsinvesteringen af gesloten. Deze bedragen zijn in bovenstaande tabel niet meer opgenomen, waardoor van het in 2019 geautoriseerde bedrag 146,146 miljoen euro resteert. De wijzigingen uit de 1e Bestuursrapportage 2020 zijn opgenomen in de kolom 'Programmabegroting 2020'.
In totaal is er 152,001 miljoen euro geautoriseerd voor vervangingsinvesteringen met een startjaar van 2020 of eerder.

Van dit totaal geautoriseerde budget tot is tot en met 2020 27,434 miljoen euro uitgegeven. Dit bedrag betreft deels nog lopende investeringen (15,859 miljoen euro) en deels in 2020 opgeleverde en administratief afgesloten projecten (11,575 miljoen euro).

Uitbreidingsinvesteringen categorie A

Toelichting
Bij de Programmabegroting 2020 is een totaal bedrag van 20,406 miljoen euro geautoriseerd voor uitbreidingsinvesteringen. Bij de Jaarstukken 2019 zijn uitbreidingsinvesteringen afgesloten. Deze bedragen zijn in bovenstaande tabel niet meer opgenomen, waardoor van het in 2019 geautoriseerde bedrag 18,656 miljoen euro resteert. De wijzigingen uit de 1e Bestuursrapportage 2020 zijn opgenomen in de kolom 'Programmabegroting 2020'.
In totaal is er 15,262 miljoen euro geautoriseerd voor uitbreidingsinvesteringen met een startjaar van 2020 of eerder.

Van dit totaal geautoriseerde budget is tot en met 2020 12,294 miljoen euro uitgegeven. Dit bedrag betreft deels nog lopende investeringen (4,037 miljoen euro) en deels in 2020 opgeleverde en administratief afgesloten projecten (8,257 miljoen euro).

Uitbreidingsinvesteringen categorie B

Toelichting
In de Programmabegroting 2020 waren een drietal uitbreidingsinvesteringen categorie B opgenomen. Deze projecten zijn in 2020 uiteindelijk niet geautoriseerd en niet van start gegaan.